10.1 Teknoloji tabanlı öğrenme süreci

Şekil 10.1.1 Uzaktan okuyabilecekken niye otobüs bekleyesiniz? (BCÜotobüs durağı)

Tema 7,8 ve 9’da, bir ders veya programa eklenen medyanın kullanımını araştırıp tartıştık. Bu bölümde, bir dersin veya programın kısmen veya tamamen çevrim içi verilmesine karar vermeye odaklanacağız. Tema 11’de ise tasarım ve uygulamada ‘açık-lık’ yaklaşımını nasıl ve ne zaman benimsememiz gerektiğine yoğunlaşacağız.

10.1.1 Çevrim içi öğrenmenin binbir yüzü

Çevrim içi öğrenme, harmanlanmış öğrenme, ters-yüz öğrenme, esnek öğrenme, açık öğrenme ve uzaktan eğitim genellikle aynı olguyu anlatmak için birbiri yerine kullanılan, ancak çok farklı anlamlara sahip olan kavramlardır. Daha da önemlisi, bir zamanlar ana akım geleneksel eğitimin dışında olup belli bir gruba hitap eden olağandışı olarak nitelendirilen bu eğitim biçimleri, giderek daha fazla önem kazanıyor ve hatta kendileri ana akım hâline geliyor. Öğretmenler çevrim içi öğrenme ve yeni teknolojileri benimseyip kazanıp daha inançlı hâle geldikçe, daha yenilikçi yöntemler keşfedilmeye ve geliştirilmeye başlanacaktır.

10.1.1.1 Harmanlanmış öğrenme türleri

Bu kitabın yazıldığı tarihlerde, en azından aşağıda listelenen ders verme biçimlerinden bahsetmek mümkündü:

• hiçbir teknolojinin kullanılmadığı (günümüzde çok nadir olarak) sınıf öğretimi;

• harmanlanmış öğrenme, aşağıdaki gibi çok çeşitli tasarımları içinde barındırır:
  • teknolojiyle zenginleştirilmiş öğrenme, veya teknolojinin sınıfta yardımcı bir araç olarak kullanılması ki bunun tipik bir örneği sınıfta Powerpoint slaytlarının kullanımıdır;
  • sınıf öğretimini desteklemek, öğrenme materyallerini saklamak, ders programını belirlemek, çevrim içi tartışma ve öğrencilerin ödevlerini sunmaları için bir öğrenme yönetim sistemi kullanımı(ama eğitim yine de genellikle sınıf oturumlarıyla sunulmaya devam eder);
  • öğrencilerin dersi akış videosu ile izledikten sonra tartışma ya da diğer çalışmalar için sınıfa geldikleri ters yüz edilmiş sınıflar için ders yakalama (lecture capture) kullanımı; örnek için bakınız Kanada Kraliçe Üniversitesinde sunulan bir matematik dersi ;
  • bir dönem kampüste yüz yüze ve iki dönem çevrim içi verilen programlar( Royal Roads Üniversitesi ‘de bir model);
  • öğretimin öğrenme deneyiminin büyük kısmının çevrim içi ortamda gerçekleştiği ve öğrencilerin yalnızca çevrim içi olarak başarıyla yapılamayan laboratuvar veya uygulamalı eğitimler gibi yüz yüze öğretim olanakları için kısa süreliğine kampüse geldiği harmanlanmış veya esnek öğrenme (ör. bk. Bölüm 10.1.1.2 ve aşağısı);
• aşağıda örnekleri sıralanan, sınıf içinde veya kampüste öğretimin var olmadığı, uzaktan eğitimin de bir biçimi olan tamamen çevrim içi öğrenme:
  • normal öğretimdeki eşdeğerleriyle aynı içeriğe ve değerlendirme ölçütlerine sahip olan aynı becerileri edindirmeye yönelik kredili dersler, programa kabul edilen öğrenciler için kullanılabilir;
  • sürekli mesleki eğitim kursları veya sertifika programları gibi çevrim içi olarak verilen kredisiz dersler ve kurslar;
  • KAÇD’ler gibi tamamen açık dersler ve kurslar.

ABD’deki yükseköğrenim öğrencilerinin üçte birinden fazlası şu anda en az bir tam çevrim içi ders almakta ve öğrencilerin yaklaşık yüzde 15’i sadece çevrim içi ders almaktadır. ABD yükseköğretim sistemine genel kayıtlar yavaş yavaş düşerken (2012-2016 arasında neredeyse yüzde 4 oranında), çevrim içi kayıtlar aynı dönemde yaklaşık yüzde 5 oranında artmıştır (Seaman vd. 2018 ). 2017’deki Kanada ortaöğretim sonrası kurumlarında, tüm kredi ders kayıtlarının yaklaşık yüzde 8’i tamamen çevrim içi olmuştur (Donovan vd., 2018 ).

10.1.1.2 Karma öğrenme

Harmanlanmış öğrenmeyle ilgili özel olarak bahsetmemiz gerektiğini düşündüğüm önemli bir gelişme var: Kampüs derslerinin teknolojinin potansiyelinden daha fazla faydalanacak biçimde yeniden tasarlanması. çevrim içi öğrenmenin belli bir etkinliğe odaklı, küçük gruplarla yüz yüze etkileşimlerle birleştirildiği veya çevrim içi ve fiziksel laboratuvar deneyimlerinin bir araya getirildiği bu hibrit biçimi, harmanlanmış öğrenme başlığı altında ele alacağız. Bu tür tasarımlarda, yüz yüze iletişim süresi genellikle azalır. Örneğin, haftada üç dersten bire düşerek öğrencilere çevrim içi çalışmak için daha fazla süre tanımak gibi…

Bu hibrit öğrenme biçiminde, tüm öğrenme deneyimi yeniden tasarlanır ve kampüs öğretimi teknoloji kullanımının etrafında tekrar şekillendirilir. Örneğin:

• Ulusal Akademik Dönüşüm Merkezi`nden Carol Twigg, öğrenmeyi artırmak ve maliyetleri azaltmak için kalabalık sınıflarda verilen derslerin teknoloji kullanımı için yeniden tasarlanması konusunda uzun yıllardır üniversiteler ile çalışıyor. Bu program 1999-2018 yılları arasında çok başarılı bir şekilde devam ediyor;
• Virginia Tech, yıllar önce, eğitmenlerin ve asistanların dönüşümlü olarak destek verdiği 7×24 hizmet veren bir bilgisayar destekli öğrenme ortamında birinci ve ikinci sınıflar için matematik öğretimi için başarılı bir program geliştirmiştir (Robinson ve Moore, 2006);
• British Columbia Üniversitesi, 2013 yılında esnek bir öğrenme inisiyatifi adını verdiği bir girişim başlatmıştır. İnisiyatif, öğrenci başarısında etkili bir artış sağlamak amacıyla öğrenme deneyimlerinin tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi üzerine odaklanmıştır. Esnek öğrenme sayesinde pedagojik ve lojistik esneklik sağlanmış ve öğrencilerin kendilerine sunulan öğrenme fırsatları üzerinde daha fazla söz hakkı olmuştur (ne zaman, nerede ve ne öğrenmek istedikleri gibi).

Bu nedenle ‘harmanlanmış öğrenme’, yüz yüze öğretimin benzersiz pedagojik özelliklerini, öğrenmeye esnek erişim sağlayan çevrim içi öğrenme ile tanımlamayı amaçlayan sınıf yardımcılarının kullanımı ile sınıf öğretiminin yeniden düşünülmesi veya yeniden tasarlanması anlamına gelebilir.

2017’de Kanada ortaöğretim sonrası kurumlarının dörtte üçünden fazlasındaki eğitmenler çevrim içi olarak sınıf öğretimi ile bütünleşiyordu, ancak beş kurumdan birinde bu formatta önemli sayıda ders yoktu. Bununla birlikte çoğu kurum önümüzdeki birkaç yıl içinde bu tür kurslarda hızlı bir artış beklemektedir (Donovan vd., 2019 )

10.1.2 Çevrim içi öğrenme süreci

Şekil 10.1.2 Teknoloji tabanlı öğrenmenin sürekliliği (ders verme biçimleri). Bates ve Poole, 2003’ten uyarlanmıştır.

Dolayısıyla yukarıdaki Şekil 10.1.2’de gösterildiği gibi teknolojiye dayalı öğrenmenin bir sürekliliği vardır.

10.1.3 Kararlar, kararlar!

Bu gelişmeler, öğretmenleri çok farklı konularda karar almaya itmektedir. Artık her öğretenin aşağıdakilere karar vermesi gerekir:

• ne tür bir ders veya program vermek istiyorum?
• bu kararımı verirken hangi faktörleri dikkate almam gerekir?
• öğrencilerin birçok konuyu çevrim içi çalışabilecekleri bir çağda sınıf öğretiminin rolü nedir?
• öğretim ortamımı ve materyallerimi başkalarının erişimine açmalı mıyım?

Bu bölüm, bu sorulara cevap vermenizde size yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Kaynakça

Bates, A. and Poole, G. (2003) Effective Teaching with Technology in Higher Education: Foundations for Success San Francisco: Jossey-Bass

Donovan, T. et al. (2019) Tracking Online and Distance Education in Canadian Universities and Colleges: 2018 Halifax NS: Canadian Digital Learning Research Association

Robinson, B. and Moore, A. (2006) ‘Virginia Tech: the Math Emporium’ in Oblinger, D. (ed.) Learning Spaces Boulder CO: EDUCAUSE

Seaman, J., Allen, I., and Seaman, J. (2018) Grade Increase: Tracking Distance Education in the United States Wellesley MA: The Babson Survey Research Group