3.1 Beş öğretim yaklaşımı

Öğretim yöntemleri ile ilgili söylenecek ilk şey, öğretim yöntemlerinin öğrenme kuramlarından hareketle ortaya çıkması gerektiğine dair bir kural olmadığıdır. Özellikle de yükseköğretimde, çoğu eğitmen kullandığı öğretim yönteminin davranışçı veya yapılandırmacı olarak etiketlenmesine şaşıracaktır. Diğer taraftan, bu tür öğretim yöntemlerini kuramdan bağımsız olarak nitelemek de çok doğru değildir. Bilginin doğasına ilişkin görüşlerin, tercih edilen öğretim yöntemleri üzerindeki etkisini bir önceki bölümde gördük. Ancak, bu etkiyi gereğinden fazla vurgulamak çok da akıllıca olmayacaktır. Öğretimin büyük bir bölümü, en azından yükseköğretim düzeyinde, kişinin kendi eğitmenlerinden birinden gördüğü yöntemleri taklit edip (öğrencilerin gerçekten nasıl öğrendiğine yönelik kuramları çok da dikkate almadan) zaman içinde aşamalı olarak iyileştirdiği çıraklık modeline dayalıdır.

Dan Pratt (1998) beş ülkede 253 yetişkin eğitimcisiyle yaptığı çalışmada, ‘nitel olarak beş farklı öğretim yaklaşımı’ belirlemiş ve ‘her bir yaklaşımı meşru bir öğretim görüşü’ olarak sunmuştur:

• iletim: içeriğin etkin bir biçimde aktarılması (nesnelci yaklaşım)

• çıraklık: var olanın modellenmesi (denetim altında yaparak öğrenme)

• gelişimsel: düşünme yollarının geliştirilmesi (yapılandırmacı / bilişselci)

• yetiştirme: öz-yeterliğin kolaylaştırılması (bilişselci KAÇD’lerin temel ilkesi)

• sosyal reform: daha iyi bir toplum arayışı.

Bu yaklaşımların her birinin öğrenme kuramlarıyla bir ölçüde ilişkili olduğu ve öğretim yöntemlerini yönlendirdiği görülebilir. Dolayısıyla bu bölümde, bazı ortak öğretim yöntemlerini inceleyip Tema 1’de özetlediğim bilgi ve becerilerin geliştirilmesi açısından ne kadar uygun olduklarını değerlendireceğim.

Bunu yaparken farklı öğretim yöntemlerini iki tema altında ele alacağım. İlk temada daha geleneksel okul veya kampüs tabanlı öğretimin getirisi olan tasarım modellerinden, ikinci temada ise internet teknolojilerinin daha fazla kullanıldığı tasarım modellerinden bahsedeceğim. Yine de Tema 10’da göreceğimiz gibi bu ayrım giderek yok olmaya yüz tutmuş durumda…

Kaynakça

Pratt, D. and Associates (1998) Five Perspectives on Teaching in Adult and Higher Education Malabar FL: Krieger Publishing Company